O proxecto arqueolóxico de Citania Arqueoloxía, que contemplaba a escavación de catro sondaxes arqueolóxicas, foi redactado a pedimento do promotor, o Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento, co fin de valorar a potencialidade arqueolóxica do lugar, antes de presentar un proxecto de reforma do edificio como futura sede da citada institución.
Sondaxe arqueolóxica 1:
- Muro de cachotería de xisto, con recheo de pedra pequena no interior, ligada con argamasa. Presenta un lixeiro estreitamento cara ao oeste e unha orientación este-oeste. Dimensións: 1,85m de ancho no extremo leste e 1,75m de ancho no extremo oeste. No lado norte conserva un metro de altura. A estrutura ten orientación este-oeste e continúa por baixo de ambos os perfís. Trátase da muralla construída por Sisnando II para fortificar a zona do Locus.
- Estrutura paralela á muralla que aparece na esquina noroeste da sondaxe. Trátase do esquinal dunha edificación cuxo muro este (moito máis alterado que o muro norte, e, por conseguinte, cunha menor altura conservada), posiblemente, encostaríase á muralla. Interpretámolo como unha posible torre. Estes restos de edificación continúan por baixo do perfil oeste cara á zona do patio.
Sondaxe arqueolóxica 2:
Comezou a escavarse pero non se terminou xa que as súas reducidas dimensións non ían permitir ver ben as estruturas (muralla e edificio anexo localizados na sondaxe 1) que posiblemente ían aparecer tamén aquí.
Sondaxe arqueolóxica 3:
- Pozo escavado na rocha de paredes verticais. Dimensións aproximadas de 1,30 m no eixo norte sur e 1 m no eixo este oeste. Foi escavado ata chegar a 1 m de profundidade pero non foi esgotado.
- Corte da rocha, localizado na parte central da sondaxe e con orientación este-oeste. Trátase ao lado sur do foso do sistema defensivo de Sisnando II.
- Documentáronse, ademais, unha serie de estruturas (unha tajea e unha estrutura de almacenaxe), dunha cronoloxía aínda por determinar, no recheo do foso.
Sondaxe arqueolóxica 4:
- Debido ao tamaño da sondaxe, de 1,5m x 2m, leste quedou totalmente situado no recheo do foso onde foron localizados un pavimento e un posible piar para a colocación dunha columna. Non foi esgotado.
O estudo dos materiais recuperados durante a excavación arqueolóxica, permítenos extraer varias conclusións:
- A amplitude cronolóxica do material exhumado, que vai desde o século X ao século XIX, mostra as continuas transformacións sufridas polo solar desde o momento en que deixou de estar en uso o sistema defensivo construído polo bispo Sisnando II no século X.
- A variedade da mostra, na que se mesturan producións locais e de importación, corrobora a importancia da cidade de Santiago de Compostela como centro de peregrinaxe e como centro receptor de produtos de importación xa desde os primeiros momentos de eclosión e consolidación dunha gran rede de comercio internacional entre rexións e países europeos a partir de século XIII.
Unha segunda excavación proposta por Citania Arqueoloxía permitiría documentar de forma todas as estruturas que se conservan no solar. A posibilidade de ver en planta a muralla, a posible torre e o foso, ademais doutras estruturas como o pozo atopado na sondaxe 3, permitirían ter unha visión global do sistema defensivo do Locus no século X e, que ata o de agora, non se puido documentar en ningún outro sitio da cidade de Santiago de Compostela.
